Thông tin Tổng thống Donald Trump áp thuế 46% đối với hàng xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ đã gây chấn động thị trường, ảnh hưởng không nhỏ đến cộng đồng doanh nghiệp, bao gồm cả lĩnh vực bảo hiểm. Dù chưa rõ phạm vi áp dụng (toàn bộ hay một số nhóm hàng hóa), chính sách này được dự báo sẽ là thách thức lớn cho các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.
Nội dung
Ảnh hưởng đối với thị trường bảo hiểm Việt Nam
Theo phân tích, thị trường bảo hiểm Việt Nam sẽ chịu tác động gián tiếp thông qua hai khối chính:
1. Bảo hiểm phi nhân thọ:
- Giảm nhu cầu bảo hiểm hàng hóa và bảo hiểm tín dụng xuất khẩu do sụt giảm đơn hàng từ Mỹ. Các công ty xuất khẩu có thể phải thu hẹp quy mô hoạt động, làm giảm số lượng hợp đồng bảo hiểm liên quan đến vận chuyển hàng hóa và tín dụng thương mại.
- Ngành logistics cũng chịu ảnh hưởng, dẫn đến nhu cầu bảo hiểm phương tiện vận tải (tàu biển, xe tải, máy bay) giảm sút.
- Rủi ro tài chính gia tăng nếu các doanh nghiệp xuất khẩu mất khả năng thanh toán hợp đồng bảo hiểm hoặc yêu cầu trì hoãn thanh toán.
2. Bảo hiểm nhân thọ:
- Các doanh nghiệp xuất khẩu có thể cắt giảm chi phí phúc lợi nhân viên (bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm tai nạn…), từ đó ảnh hưởng đến doanh thu của các công ty bảo hiểm.
- Nếu doanh nghiệp buộc phải sa thải nhân sự để đối phó với khó khăn tài chính, nhiều hợp đồng bảo hiểm nhân thọ cá nhân có thể bị hủy bỏ hoặc gián đoạn do khách hàng không đủ khả năng chi trả.
- Một số công ty bảo hiểm có thể phải điều chỉnh chiến lược bán hàng để phù hợp với tình hình kinh tế suy giảm.
Phân tích từ chuyên gia
Quan điểm của ông Trần Nguyên Đán (Viện trưởng Học viện Bảo hiểm và Quản trị rủi ro tài chính – IFRM)
- Khối phi nhân thọ: Phần lớn doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu theo điều kiện FOB (người mua tự mua bảo hiểm), nên tác động trực tiếp đến doanh thu bảo hiểm hàng hóa không quá lớn. Tuy nhiên, nếu dòng hàng xuất khẩu giảm mạnh, các dịch vụ bảo hiểm liên quan đến chuỗi cung ứng và thương mại cũng sẽ bị ảnh hưởng gián tiếp.
- Khối nhân thọ: Doanh nghiệp gia công xuất khẩu sang Mỹ chịu tác động trực tiếp bởi thuế suất cao, dẫn đến cắt giảm chi phí bảo hiểm cho nhân viên. Điều này tác động gián tiếp đến doanh thu bảo hiểm sức khỏe, tai nạn tại Việt Nam.
- Doanh nghiệp bảo hiểm Mỹ tại Việt Nam (AIA, Chubb, AIG…) ít chịu ảnh hưởng trực tiếp, do thị trường mục tiêu của họ không hoàn toàn phụ thuộc vào khối xuất khẩu sang Mỹ.
Quan điểm của ông Đặng Đình Chính (Giám đốc ITmedia Việt Nam)
- Biến động thương mại có thể gây rủi ro cho danh mục đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm, đặc biệt là nếu họ có khoản đầu tư vào các doanh nghiệp xuất khẩu bị ảnh hưởng bởi thuế suất mới.
- Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng hạn chế do bảo hiểm xuất khẩu không chiếm tỷ trọng lớn trong doanh thu của ngành bảo hiểm Việt Nam.
- Các công ty bảo hiểm có thể tận dụng cơ hội để mở rộng dịch vụ trong nước, đặc biệt là các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm y tế.
Phản ứng của doanh nghiệp bảo hiểm
Trước tình hình trên, các công ty bảo hiểm tại Việt Nam có thể đối mặt với nhiều thách thức, nhưng cũng có cơ hội để tái cơ cấu chiến lược kinh doanh:
- Tái cơ cấu danh mục sản phẩm: Định hướng lại các gói bảo hiểm phù hợp với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp và cá nhân.
- Mở rộng thị trường nội địa: Tập trung phát triển bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe để bù đắp doanh thu bị mất từ thị trường xuất khẩu.
- Tăng cường tư vấn tài chính: Hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu quản lý rủi ro hiệu quả hơn, đồng thời đề xuất các giải pháp bảo hiểm linh hoạt để giúp họ thích nghi với biến động kinh tế.
- Ứng dụng công nghệ bảo hiểm (InsurTech): Nâng cao khả năng phân tích dữ liệu, cải thiện quy trình bồi thường và tối ưu hóa dịch vụ khách hàng.
Giải pháp ứng phó
Các chuyên gia khuyến nghị:
- Đa dạng hóa khách hàng: Giảm phụ thuộc vào nhóm xuất khẩu sang Mỹ, mở rộng thị trường nội địa hoặc các ngành ít nhạy cảm với thuế quan.
- Phân tán rủi ro: Tập trung vào các sản phẩm bảo hiểm ổn định, ít biến động để đảm bảo tăng trưởng dài hạn.
- Tăng cường hợp tác quốc tế: Các công ty bảo hiểm có thể tìm kiếm cơ hội hợp tác với đối tác tại các thị trường khác để giảm thiểu rủi ro từ thị trường Mỹ.
- Điều chỉnh chính sách bảo hiểm: Xây dựng các sản phẩm bảo hiểm linh hoạt hơn, giúp doanh nghiệp duy trì bảo hiểm ngay cả trong giai đoạn khó khăn.
Kết luận
Dù không chịu tác động trực tiếp, ngành bảo hiểm Việt Nam cần linh hoạt thích ứng với những thay đổi từ chính sách thuế Mỹ, đồng thời tối ưu chiến lược kinh doanh để giảm thiểu rủi ro trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn. Việc tăng cường đổi mới sáng tạo, mở rộng danh mục sản phẩm và ứng dụng công nghệ sẽ là chìa khóa giúp các doanh nghiệp bảo hiểm vượt qua thách thức này và tiếp tục phát triển bền vững.
