Đề Xuất Các Khoản Thu Nhập Không Phải Đóng Bảo Hiểm Xã Hội

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những chính sách quan trọng của Nhà nước nhằm đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động. Tuy nhiên, việc thực hiện đóng BHXH không phải lúc nào cũng đơn giản, đặc biệt khi có nhiều khoản thu nhập khác nhau cần được xác định rõ ràng. Để tạo thuận lợi hơn trong việc tổ chức thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội 2024, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đề xuất bổ sung các khoản thu nhập không phải đóng BHXH. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về các quy định mới, tỷ lệ đóng BHXH của doanh nghiệp và người lao động, cũng như những khoản thu nhập được đề xuất miễn đóng BHXH.

Tỷ Lệ Đóng BHXH Theo Luật Bảo Hiểm Xã Hội 2024

Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc được quy định như sau:

1. Quỹ ốm đau và thai sản: 3% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
2. Quỹ hưu trí và tử tuất: 22% tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.

Đối với BHXH tự nguyện, tỷ lệ đóng là 22% thu nhập làm căn cứ đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.

Tỷ Lệ Đóng BHXH Của Doanh Nghiệp Và Người Lao Động Năm 2025

Căn cứ vào Luật BHXH 2024, Nghị định 58/2020 và Quyết định 595/2017 của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tỷ lệ đóng BHXH năm 2025 được chia cụ thể như sau:

1. Đối Với Lao Động Người Việt Nam

• Tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc: 32%.
  • Doanh nghiệp (người sử dụng lao động) đóng 21,5%, bao gồm:
    • 14% cho chế độ hưu trí.
    • 3% cho chế độ ốm đau và thai sản.
    • 0,5% cho chế độ tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp.
    • 1% cho bảo hiểm thất nghiệp.
    • 3% cho bảo hiểm y tế.
  • Người lao động đóng 10,5%, bao gồm:
    • 8% vào quỹ hưu trí.
    • 1% cho bảo hiểm thất nghiệp.
    • 1,5% cho bảo hiểm y tế.

2. Đối Với Lao Động Người Nước Ngoài

• Tỷ lệ đóng BHXH bắt buộc: 30%.
  • Người lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam cũng phải tham gia đóng BHXH theo quy định, nhưng tỷ lệ đóng thấp hơn so với lao động người Việt Nam.

Đề Xuất Các Khoản Thu Nhập Không Phải Đóng BHXH

Để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho cả doanh nghiệp và người lao động, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đề xuất bổ sung các khoản thu nhập không phải đóng BHXH. Những khoản này bao gồm:

1. Tiền thưởng không thường xuyên: Các khoản thưởng như thưởng Tết, thưởng cuối năm, hoặc thưởng đột xuất không được tính vào thu nhập làm căn cứ đóng BHXH.
2. Tiền hỗ trợ khó khăn: Các khoản hỗ trợ khó khăn, hỗ trợ thiên tai, dịch bệnh, hoặc các trường hợp bất khả kháng khác sẽ không phải đóng BHXH.
3. Tiền phụ cấp một lần: Các khoản phụ cấp một lần như phụ cấp chuyển công tác, phụ cấp thôi việc, hoặc phụ cấp nghỉ hưu không thuộc diện đóng BHXH.
4. Tiền lương làm thêm giờ: Một số đề xuất cho rằng tiền lương làm thêm giờ không nên tính vào thu nhập đóng BHXH để giảm bớt gánh nặng cho người lao động.
5. Tiền trợ cấp khác: Các khoản trợ cấp như trợ cấp đi lại, trợ cấp ăn trưa, hoặc trợ cấp xăng xe cũng được đề xuất miễn đóng BHXH.

Lợi Ích Của Việc Bổ Sung Các Khoản Miễn Đóng BHXH

Việc bổ sung các khoản thu nhập không phải đóng BHXH mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và người lao động:

1. Giảm Gánh Nặng Tài Chính: Người lao động sẽ không phải đóng BHXH trên các khoản thu nhập phụ, giúp họ có thêm thu nhập thực tế để chi tiêu.
2. Tạo Động Lực Làm Việc: Các khoản thưởng và hỗ trợ không bị tính vào thu nhập đóng BHXH sẽ khuyến khích người lao động làm việc hiệu quả hơn.
3. Thuận Tiện Cho Doanh Nghiệp: Doanh nghiệp sẽ dễ dàng hơn trong việc quản lý và tính toán các khoản đóng BHXH, giảm thiểu rủi ro pháp lý.
4. Phù Hợp Với Thực Tế: Việc loại bỏ các khoản thu nhập không ổn định khỏi căn cứ đóng BHXH giúp phản ánh chính xác hơn thu nhập thực tế của người lao động.

Thách Thức Và Giải Pháp

Mặc dù đề xuất này mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng có một số thách thức cần được giải quyết:

1. Quản Lý Thu Nhập: Việc xác định các khoản thu nhập nào được miễn đóng BHXH cần được quy định rõ ràng để tránh tranh chấp.
2. Đảm Bảo Nguồn Thu Quỹ BHXH: Cần tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo rằng việc miễn đóng BHXH trên một số khoản thu nhập không ảnh hưởng đến nguồn thu của quỹ BHXH.
3. Tuyên Truyền Và Hướng Dẫn: Cần có các buổi tập huấn và hướng dẫn cụ thể để doanh nghiệp và người lao động hiểu rõ về các quy định mới.

Kết Luận

Đề xuất bổ sung các khoản thu nhập không phải đóng BHXH là một bước đi tích cực nhằm tạo thuận lợi hơn cho việc thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Tuy nhiên, để đảm bảo tính hiệu quả và công bằng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người lao động. Việc này không chỉ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính mà còn góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của hệ thống an sinh xã hội tại Việt Nam.